Redirectiegedrag bij honden

Je kent misschien mijn Roemeense dame al: Oona. Oona is een zogeheten ‘rugzakhond’, eveneens een term die je terugvindt in de intake. Rugzakhonden zijn honden die in het verleden een bepaald trauma (of meerdere ☹) hebben opgelopen en dus een spreekwoordelijke rugzak met zich meedragen. In het geval van Oona (en vele andere straathonden of asielhonden) hebben we niet alle cruciale informatie over hun levenservaringen voordat ze bij ons kwam. Hierdoor kunnen we sommige van haar gedragingen of reacties moeilijker begrijpen of beoordelen. Onze meid vertoont in bepaalde situaties redirectiegedrag. Daarover wil ik je in deze blog wat meer vertellen.

1. Hoe honden communiceren

Honden communiceren grotendeels via lichaamstaal en gedrag, maar soms kan dit gedrag onverwacht of zelfs problematisch zijn. Redirectiegedrag is een voorbeeld van dergelijk ongewenst gedrag. Het treedt op wanneer een hond zijn frustratie of opwinding niet direct kan uiten en deze spanning afleidt naar een ander object, dier of persoon. In sommige gevallen kan dit zelfs leiden tot redirectie-agressie, wat voor zowel de hond als het baasje gevaarlijk kan zijn.

Ik leg je in deze blog daarom graag uit wat redirectiegedrag precies is, hoe je het kunt herkennen en natuurlijk ook  hoe je hier als hondenbaasje op een verantwoorde manier mee omgaat. Ik zeg er meteen bij: voor ernstige gedragsproblemen, zoals redirectie-agressie, raadpleeg je altijd best een gedragstherapeut.

2. Wat is redirectiegedrag bij honden?

Redirectiegedrag bij honden treedt op wanneer een hond een bepaalde emotie of frustratie niet rechtstreeks kan uiten en dit vervolgens afreageert op iets of iemand anders. Dit gedrag wordt vaak gezien bij honden die zich beperkt voelen in hun vrijheid of overweldigd worden door een prikkel.

Redirectie ontstaat vaak wanneer een hond:

• Gefrustreerd raakt door een beperking, zoals een lijn of een omheining.
• Overprikkeld wordt door een bepaalde situatie, bijvoorbeeld bij het zien van een andere hond of andere bewegende objecten: katten, kinderen, …
• Zich bedreigd voelt en zijn spanning afleidt naar een ander object of persoon.

Redirectiegedrag hoeft niet altijd agressief gedrag te zijn. Sommige honden uiten het door te gaan graven, kauwen of obsessief te likken, terwijl andere honden in de lijn bijten of zelfs naar hun eigenaar snauwen. In het geval van Oona richt de redirectie zich helaas naar andere honden op momenten dat er onvoorbereid iemand binnenkomt. Daarom ben ik heel streng in het stipt nakomen van afspraken zodat ik Oona kan voorbereiden op de komt van bezoek of nieuwe logeergast. Nadat er is kennisgemaakt, is het voor Oona helemaal oké, zoals je kunt zien op talloze foto’s en filmpjes.

3. Voorbeelden van redirectiegedrag

Redirectiegedrag kan zich in verschillende situaties voordoen.

• Hond aan de lijn

Een hond die gefrustreerd raakt omdat hij niet naar een andere hond toe kan, kan zich plots omdraaien en in de lijn bijten of tegen het baasje opspringen.

• Hond achter een hek of omheining

Wanneer een hond niet bij een prikkel kan (zoals bijvoorbeeld een andere hond of een kat), kan hij uit frustratie uithalen naar een soortgenoot in zijn buurt.

• Overprikkeling tijdens spel

Sommige honden raken zo opgewonden tijdens het spelen dat ze plotseling in handen of kleding gaan bijten.

Helaas kan redirectiegedrag bij sommige honden leiden tot redirectie-agressie. In dat geval zoekt de hond niet alleen afleiding maar reageert daarbij ook agressief op een willekeurig doelwit. Dit is uiteraard niet zonder risico. In het geval van Oona neem ik daarom altijd gepaste maatregelen in situaties die ik als potentieel risicovol zie en zal je haar af en toe gemuilkorfd ontmoeten of zien op foto’s en video’s.

4. Hoe omgaan met redirectiegedrag?

Redirectiegedrag is een normale reactie op stress en frustratie maar dit moet wel goed begeleid worden om te voorkomen dat het gedrag uit de hand loopt.

Ik geef je alvast enkele tips die ikzelf vanuit professionele bron heb gekregen.

• Vermijd triggers en beperk stress

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Als je weet dat je hond gevoelig is voor frustratie, probeer dan situaties te vermijden die het gedrag uitlokken of triggeren.

• Voldoende beweging en mentale uitdaging zodat je hond zijn energie kwijt kan

Geef je hond iets te doen, zoals een fijne wandeling of een puzzel. De ene hond heeft meer uitdaging nodig dan de andere. Denk dus goed na voor je voor een hond kiest en lees je terdege in over de specifieke raskenmerken. Kom je op een mooie dag tot de constatering dat je (werk-)situatie niet altijd toelaat om je hond de nodige uitdaging te bieden? Dan kan dagopvang een verrijkend alternatief zijn.

• Voldoende rust en ontspanning

Naast inspanning en mentale uitdaging staat ook voldoende rust en ontspanning. Het zijn geen tegenpolen maar aanvullingen op elkaar. Een rustige en voorspelbare omgeving, vooral bij stressgevoelige honden, is daarom geen overbodige luxe, integendeel. Oona heeft daarom 24/7 toegang tot ‘haar’ rustplaats waar ze zich ongestoord en wanneer ze maar wil, kan terugtrekken om te rusten. Ook de andere honden hebben hier ruim voldoende rust- en terugtrekmogelijkheden. Keuze is hierbij een cruciaal element voor honden.

• Langzame introducties van nieuwe situaties

Daarom gaat aan een logement een heel proces vooraf. Zo kan ik enerzijds de hond alvast leren kennen en anderzijds bereid ik Oona voor op “nieuw bezoek”. Oona is gelukkig erg sociaal waardoor het in de meeste gevallen goed gaat. Af en toe wordt er helaas een hond geweigerd omdat de klik écht niet goed zit. Maar hey, wij vinden ook niet iedereen even leuk en aangenaam, toch?

• Impulsbeheersing

Een hond die zijn impulsen beter kan controleren, zal minder snel gefrustreerd raken en dus minder redirectiegedrag vertonen. Dit kun je trainen met oefeningen zoals:

• “Wachten” voor beloningen, zodat de hond geduld leert. Zo mag Oona pas aan haar eten beginnen bij het commando ‘pak maar’ 😊. Idem met snoepjes.
• Rustig wandelen zonder trekken, om frustratie aan de lijn te voorkomen. Dat doet onze dame voortreffelijk, òòk in een “nieuw-samengestelde roedel” (een roedel met meerdere honden die niet tot hetzelfde gezin behoren), hetgeen verre van evident is.
• Het “los”-commando, zodat je hond leert iets los te laten wanneer hij zich ergens in vastbijt. Ook dat kent onze dame heel goed, al durft er nog wel eens verschil zitten in “weten” en “doen” 🙈.
• Naar een vaste plaats leiden, is voor het soort redirectiegedrag dat Oona vertoont, een hele belangrijke. Daarom leren we haar naar haar mand te gaan op het moment dat er iemand binnenkomt. Niet de gemakkelijkste oefening, maar wel een hele belangrijke.
• Stuur bij op een kalme en consequente manier. Het heeft géén zin om op dergelijke momenten boos te reageren, al is dat uiteraard gemakkelijker gezegd dan gedaan. Net door rustig je hond te benaderen, zal hij zich op zijn gemak gaan voelen en kalmeren. Een beloning bij gewenst gedrag kan uiteraard ook. Dat hoeft niet altijd in de vorm van een snoepje te zijn. Je kan ook prima belonen met de stem, tenminste dat dat voor jouw hond als een beloning aanschouwd wordt.

Als je hond redirectiegedrag vertoont, is jouw reactie erop hierin erg belangrijk en waardevol.

• Blijf rustig en vermijd het geven van negatieve aandacht, want dit kan het gedrag versterken. Ik verzeker je: dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar oefening baart kunst, net zoals bij de hond 😊.
• Bied een alternatief, zoals een speeltje om op te kauwen, zodat je hond zijn spanning op een gepaste manier kan afreageren.
• Beloon kalm gedrag en negeer ongewenst gedrag in de mate van het mogelijke.
• Bied voldoende fysieke en mentale uitdaging in combinatie met voldoende rust. De term ‘voldoende’ is voor elke hond anders.

Honden met opgekropte energie zijn vatbaarder voor stress en frustratie. Zorg daarom voor:

• (Lange) wandelingen met snuffelmogelijkheden. Snuffelen is een basisbehoefte van een hond. Hij/zij vindt het fijn en het creëert rust. Snuffelen voor de hond is zoals social media voor ons: Wie is hier geweest? Was het een reu of teef? Was de teef loops? Was de hond gezond? En ga zo maar door. De lengte van de wandeling is hier ondergeschikt aan het snuffelen en het opdoen van geurprikkels!
• Voerpuzzels en hersenwerk om je hond mentaal moe te maken. Oona doet ze in wat luttele seconden 🤷‍. Maar ook hier is dat ondergeschikt aan de ervaring.
• Kauwspeelgoed, waarmee de hond op een veilige manier spanning kan afreageren. Honden hebben van nature een sterke drang om te kauwen. Het helpt hen om stress te verminderen en zich te ontspannen. Door op iets te kauwen, maken ze endorfines aan  waardoor ze zich rustiger en gelukkiger voelen.
• Zoek professionele hulp bij ernstige gevallen!

5. Redirectiegedrag in een huiselijke hondenoppas

Bij een huiselijke hondenoppas verblijven honden in een ontspannen omgeving zonder kennels, hetgeen voor stressgevoelige honden natuurlijk uitermate gunstig is. Toch kan dit gedrag ook hier voorkomen, bijvoorbeeld:

• Een hond is nieuw en voelt zich nog niet op zijn gemak.
• Er vinden interacties met andere honden plaats die frustratie kunnen opwekken.
• De hond voelt zich beperkt door een omheining, leiband of bench.

Omdat ik zelf al “een specialleke” in huis heb en het elke VIP natuurlijk optimaal naar zijn/haar zin wil maken, zorg ik voor:

• Een beperkt aantal (logeer)plaatsen: ik bied aan max. 3 gezinnen tegelijk opvang aan. Dat betekent dat er doorgaans 3 logeerhonden zijn, maar uitzonderlijk eens 4 of 5 wanneer het een gezin betreft met meerdere honden. Daarnaast worden ook regelmatig “logéloze momenten” ingepland om zowel Oona als mezelf wat rust te gunnen (en dat poets ook wat makkelijker 😊).
• Een gestructureerde en rustige omgeving, zodat honden zich veilig voelen.
• Geleidelijke socialisatie, waarbij nieuwe honden rustig en op eigen tempo wennen aan de groep.
• Individuele aandacht en ontspanningsmomenten om stress te verminderen.

Door een stressarme en veilige opvangplek te bieden, wordt het risico op redirectie- en eventueel ander probleemgedrag beperkt en genieten de VIPS (Very Important Pets) blij en ontspannen van hun luxeverblijf.

Ook een opvangplekje nodig voor je trouwe vriend? Vul dan snel de intake in en kom geheel vrijblijvend kennismaken!